Kanser Evreleri Nelerdir?
Kanser teşhisi konulduktan sonra yapılan testlerde kanserin kaçıncı evrede olduğu bilgisine ulaşılır. Peki kanserin evreleri neden önemlidir? Kanserin evresini bilmek uygulanacak tedavi yöntemine karar vermeye yardımcı olur. Örneğin erken evre kanserlerde cerrahi müdahale ya da radyoterapi yeterli olabilir. İleri evre kanserlerde ise kemoterapi yöntemine başvurulabilir. Ayrıca kanser evresi bilgisi hastalığın diğer organlara yayılıp yayılmadığı hakkında bilgi verebilir. Ancak evreleme bir kişinin kanserle ne kadar uzun süre yaşayacağının tahmini için kullanılmamaktadır.
Kanserin Kaç Evresi Vardır?
Kanser hastalığı beş evre ile ifade edilir. Kanserin nerede yerleştiğinin, nerelere yayıldığının ya da vücutta diğer organları etkilenip etkilenmediğinin tanımlandığı evreler şunlardır:
- Evre 0 Kanser: Evre sıfır, kanser olmadığını, kanser olma ihtimali taşıyan hücreler olduğunu gösterir. Evre sıfır ¨Karsinoma in situ¨ olarak da adlandırılır.
- Evre 1 Kanser: Erken evre kanser de denilen evre 1 tümörün küçük olduğu anlamına gelir. Evre 1’de tümör,.başlangıç aldığı organla sınırlıdır.
- Evre 2-3 Kanser: Daha ileri aşamadaki bir kanser hastalığını ifade eder. Tümör çevresindeki dokulara doğru, örneğin lenf bezlerine yayılmış olabilir.
- Evre 4 Kanser: Kanserin son evresi evre 4 olarak isimlendirilir. Kanserin son evresinde yaşananlar ise; tümörün vücudun diğer bölgelerine yayılması yani metastaz olmasıdır.
Kan kanseri, beyin kanseri ve lenfoma kanserinin kendine özel bir evrelemesi vardır. Bu türlere özel evreler de kanserin ilerleme durumunu gösterir.
Evreleme İçin Hangi Testler Yapılır?
Kanserin evresini belirlemeye evreleme denir. Evreleme için onkologlar yani kanser alanında uzman doktorlar çeşitli testler uygulayabilirler. Çeşitli kan testleri ve fiziksel muayenenin yanısıra aşağıdaki tetkikler evreleme için kullanılabilir:
- Biyopsi: Vücuttan doku parçası alınır ve incelenir.
- MR - Manyetik Rezonans Görüntüleme: Radyo dalgaları ve mıknatıslar kullanılarak hastanın şikayeti olan bölgenin ayrıntılı görüntüsü alınır.
- Ultrason: Yüksek frekanslı ses dalgaları kullanılarak vücudun iç görünümü elde edilir.
- BT- Bilgisayarlı Tomografi: Özel bir röntgen ışını kullanılarak vücut içindeki bölgenin durumu detaylı olarak öğrenilir.
Kanser Evresi Nasıl Numalaralandırılır?
Kanserin kaçıncı evresinde olduğunu belirlemek için genellikle TNM sistemi kullanılır. TNM evreleme sisteminin açılımı: T: Tümör; N: Nod ya da Lenf Nodu; M: Metastaz anlamına gelir. Tümör, lenf nodu ve metastaz verilerinin her biri için rakamlandırma yapılır;
- Tümör: Tümörün büyüklüğünü belirtmek için 0-4 arası sayılar kullanılır. Örneğin T1 birinci evre tümördür. Rakam ne kadar yüksekse tümör de büyük olur.
- Lenf Nodu: Lenf nodları, virüs gibi zararlı maddelerin vücudun diğer bölgelerine ulaşmasını önleyen filtrelerdir. Lenf nodu 0 ila 3 arası bir rakamla belirtilir. Mesela N0 lenf nodlarına kanser hücrelerinin yayılmadığını belirtir.
- Metastaz: Metastaz 0 ya da 1 ile numaralandırılır. M0 kanserin diğer doku ya da organlara yayılmadığını gösterirken M1 kanserin vücudun diğer bölümlerine sıçradığını ifade eder.
Bu üç veri birleştirilerek kanserin kaçıncı evrede olduğu öğrenilir.
Kaynak:
