Pankreas Kanseri Nedir: Nedenleri, Belirtileri, Evreleri ve Tedavisi
Pankreas Kanseri Nedir: Nedenleri, Belirtileri, Evreleri ve Tedavisi
Pankreas; midenin arkasında yer alan, ince bağırsak, karaciğer ve dalakla komşu bir organdır. Gıdaların sindirimine yardımcı olur ve kan şekeri seviyesini düzenler. Pankreas hücreleri kontrolsüz şekilde çoğaldığı zaman tümör oluşur. Çoğalan hücrelerin kötü huylu (malign) tümör olması durumunda ise pankreas kanseri görülür.
Pankreas, diğer kanser türlerine göre daha zor teşhis edilebilir. Bu nedenle ¨Pankreas kanseri neden olur?¨ gibi konular hakkında bilgi edinerek gerekli durumlarda doktora başvurulabilir.
Pankreas Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Pankreas; geniş başlı, dar gövdeli, yaklaşık 15 cm uzunluğunda bir organdır. Tümörün pankreasta bulunduğu yere göre hastalık belirtileri ve semptomların görülme zamanı değişebilir. Kimi zaman herhangi bir semptom göstermeyen hastalığın belirtileri şunlar olabilir:
- Karnın üst kısmında veya sırtta ağrı
- Ciltte ve gözde sarılık
- İstemsiz kilo kaybı
- Aşırı yorgunluk
- Açık renkli dışkı
- Mide bulantısı, kusma, iştah kaybı, hazımsızlık gibi sindirim sistemi sorunları
- Ciltte kaşınma
- Koyu renk idrar
Pankreas Kanseri Nedenleri Nelerdir?
Pankreas kanserinin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte bazı risk faktörleri bulunur:
- Kronik pankreatit hastalığı bulunması
- 75 yaş üstü olmak
- Ailede pankreas kanseri öyküsü bulunması
- Erkek olmak
- Sigara içmek ve aşırı alkol kullanımı
- Obezite
- Tip 2 diyabet
Pankreas kanserini önlemenin kesin bir yöntemi bulunmaz. Ancak yukarıda belirtilen risk faktörleri göz önünde bulundurularak bazı konulara dikkat edilebilir. Pankreas kanserini önlemek veya riski azaltmak için yapılabilecek şeylerden bazıları şunlardır:
- Düzenli fiziksel aktivite yaparak sağlıklı kiloyu korumak
- Sigara içmemek ve aşırı alkol tüketiminden kaçınmak
- Şeker hastalığına neden olabilen beslenme alışkanlıklarını bırakmak ve sağlıklı beslenmek
Pankreas Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?
Tanı koyabilmek için görüntüleme testleri ve bu sonuçları destekleyici kan tahlilleri yapılabilir. Gerekli görülen durumlarda da laparoskopi ya da biyopsi gibi cerrahi teknikler uygulanabilir. Pankreas kanseri teşhisinde faydalanılan bazı yöntemler şunlardır:
- Bilgisayarlı tomografi
- MR (MRI / manyetik rezonans görüntüleme)
- Endoskopik ultrason
- Ultrason
- PET taraması
- Karaciğer fonksiyon tahlilleri
Pankreas kanseri teşhisi konulduktan sonra evreleme yapılır. Kanser evreleme, tümörün organın neresinde bulunduğunu, hangi bölgelere yayıldığını ve vücuttaki diğer organlara yayılma durumunu belirtir.
Pankreas Kanseri Evreleri Nelerdir?
Kanser evresini belirleme, tedavi yöntemine karar vermeye yardımcı olur. Kanserin ilk evresi Evre 0’dır ve karsinoma in situ olarak adlandırılır. Evre numaraları büyüdükçe kanserin vücuttaki yayılma oranı da artar. Pankreas kanseri evreleri şöyledir:
- Evre 0: Pankreas kanserinin en erken evresinde tümör, pankreasın dışına yayılmamıştır. Sadece pankreas kanalının üst katmanlarında yer alır.
- Evre 1: Pankreas kanserinin birinci evresi ikiye ayrılır ve A - B harfleriyle ifade edilir. Evre 1 A’da kanser yakındaki lenf düğümleri ya da diğer organlara yayılmamıştır. Tümörün büyüklüğü 2 cm’den küçüktür.
Evre 1 B’de tümörün büyüklüğü 2-4 cm arasındadır. Kanserin bulunduğu yer sadece pankreas ile sınırlıdır.
- Evre 2: Bu evre de A ve B olarak ikiye ayrılır. Evre 2 A’da pankreas kanseri lenf düğümlerine ya da uzak bölgelere yayılmamıştır. Tümörün büyüklüğü 4 cm’den büyüktür.
Evre 2 B’de kanser en fazla 3 lenf bezine yayılmış, uzak bölgelere sıçramamıştır.
- Evre 3: Pankreas kanserinin üçüncü evresinde tümör, kan damarlarına ve yakındaki lenf bezlerine yayılmış olabilir.
- Evre 4: Pankreas kanserinin son evresinde tümör herhangi bir boyuta ulaşmış olabilir. Kanser; akciğerler, kemikler, karın boşluğu gibi uzak bölgelere yayılmıştır.
Pankreas Kanseri Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Tümörün bulunduğu yer, yayılma derecesi ve hastanın genel sağlık durumuna göre onkolog tarafından farklı tedavi yöntemleri belirlenebilir. Her hastanın durumuna göre değişmekle birlikte pankreas tedavisinde kemoterapi, ameliyat, immünoterapi gibi farklı yöntemlerden faydalanılabilir.
Tümörün bulunduğu yer ya da tedavi yöntemine bağlı olarak kanser hastalarında iştahsızlık ve kilo kaybı görülebilir. İstemsiz kilo kaybı da yetersiz beslenmeye neden olabilir. Hastanın tedavisini etkin şekilde sürdürebilmesi ve yaşam kalitesini koruyabilmesi için ise vücudunun ihtiyaç duyduğu besinleri alması önemlidir.
Kilo kaybının yaşandığı durumlarda doktor ya da diyetisyene başvurulabilir. Doktor ya da diyetisyen tavsiyesiyle raporlu mama olarak da bilinen uzman beslenme ürünleri desteği alınabilir. Uzman beslenme ürünleri desteğiyle yeterli protein, yağ, vitamin, mineral ve karbonhidrat alımı sağlanabilir.
Kanser tedavi sürecinde beslenmenin önemi ile ilgili daha detaylı bilgiye aşağıdaki videodan ulaşabilirsiniz.
