Rektumda yani kalın bağırsağın son birkaç santiminde kanser hücrelerinin (malign) kontrolsüz şekilde çoğalması sonucu rektum kanseri görülür. Kalın bağırsak; kolon, rektum, anüs olmak üzere üç bölümden oluşur. Kolon, kalın bağırsağın en uzun bölümü, rektum ise kolonu anüse bağlayan kısımdır.
Kolon ve rektumda oluşan yani kalın bağırsağı etkileyen kanserler genellikle kolorektal kanser olarak birlikte adlandırılır. Ancak kolon ve rektum kanserlerinin tedavileri birbirinden farklıdır. Rektum kanseri hakkında daha detaylı bilgi alınarak gerekli durumlarda doktor tavsiyesine başvurulabilir.
Rektum Kanseri Neden Olur?
Rektum kanserinin nedeni kesin olarak bilinmemekle birlikte hastalığa yakalanma riskini artırabilen bazı durumlar bulunur. Rektum kanseri için risk faktörleri şunlardır:
-
Daha önce rektum veya kolon kanseri geçirmek
-
50 yaş üzerinde olmak
-
Obezite
-
Ailede kalıtsal bir genetik durum olan FAP hastalığı (Ailesel Adenomatöz Polipozis) veya Lynch Sendromu bulunması
-
Fazla sigara ve alkol tüketimi
-
Daha önce geçirilen bir kanserin tedavisinde karın bölgesine yönelik radyasyon tedavisi uygulanmış olması
-
Ailede rektum kanseri öyküsünün bulunması
-
Yüksek miktarda işlenmiş et ve kırmızı et tüketimi, sebze yönünden düşük bir beslenme düzenine sahip olmak
-
Tip 2 diyabeti olup doktor kontrolünden geçmemek
-
8 yıl veya daha uzun süre boyunca İnflamatuvar Bağırsak Hastalığı (IBD) yaşamak
Ayrıca erkeklerin kadınlara oranla rektum kanseri geçirme riski daha yüksek olabilir.
Rektum Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Rektum kanserinin erken evrelerinde belirgin bir semptom görülmeyebilir. Yaygın olarak rektumda kanama ve bağırsak hareketlerinde değişiklik olabilir. Rektum kanserinin diğer belirtileri şunlardır:
-
Dışkıda kan olması (parlak kırmızı veya çok koyu renk)
-
Bağırsakların tam olarak boşalmadığı hissini yaşamak
-
Kabızlık
-
İshal
-
İstemsiz kilo kaybı
-
Yorgunluk
-
Sık sık karın ağrısı ve gaz sorunu yaşamak
-
Bağırsak hareketi olduğunda ağrı hissedilmesi
Rektum Kanseri Teşhisi Nasıl Yapılır?
Rektum kanserini teşhis etmek için kolon ve rektumu inceleyen bazı testler uygulanabilir. Doktorlar, hastalıktan şüphelendiği takdirde şu testlerden bazılarını uygulayabilirler:
-
Fiziksel Muayene: Hastalık geçmişi dinlendikten sonra fiziksel muayene yapılabilir.
-
Kolonoskopi: Kolon ve rektumun içini görüntülemek amacıyla uygulanan bir testtir. Kolonoskopi esnasında laboratuvarda incelenmek üzere doku örneği de alınabilir.
-
Görüntüleme Testleri: Bilgisayarlı Tomografi (BT) Taraması, Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR), PET Taraması (Pozitron Emisyon Tomografisi) ve ultrason gibi görüntüleme testleri yapılabilir.
Rektum Kanseri Evreleri Nelerdir?
Kansere teşhisi konulduktan sonra tedavi yöntemine karar vermek için evreleme yapılır. Bazı testlerin sonucunda belirlenen evre, kanserli hücrelerin nerede yer aldığını ve vücudun diğer bölgelerine yayılıp yayılmadığını gösterir. Rektum kanserinin beş evresi vardır:
-
Evre 0: İn situ karsinom (in situ kanser) adı verilen bu evrede kanser hücreleri sadece rektum duvarının en iç tabakasında bulunur.
-
Birinci Evre Rektum Kanseri: Tümör, rektum duvarının en iç tabakasını geçmiş olabilir.
-
İkinci Evre Rektum Kanseri: Kanserli hücreler, rektum duvarına doğru büyümüş olabilir ve rektum çevresindeki dokulara yayılabilir. Ancak lenf düğümlerine yayılmamıştır.
-
Üçüncü Evre Rektum Kanseri: Rektumun en dışındaki kas tabakasına tümör yayılmış olabilir. Aynı zamanda bir veya daha fazla lenf düğümüne de yayılabilir.
-
Dördüncü Evre Rektum Kanseri: Tümör, akciğer ve karaciğer gibi uzak organlara yayılmış olabilir.
Rektum Kanserinin Tedavi Süreci
Teşhis ve evreleme aşamaları sonrası onkolog yani kanser konusunda uzman bir doktor tarafından tedavi yöntemine karar verilir. Rektum kanseri tedavisi için kullanılan yöntemlerden bazıları şunlardır:
-
Kemoterapi
-
Ameliyat
-
Radyasyon tedavisi (Radyoterapi)
-
İmmünoterapi
-
Hedefe yönelik tedavi
Tedavi sürecinin beklenildiği gibi ilerleyebilmesi için hastaların günlük vitamin, mineral, protein, yağ ve karbonhidrat gibi temel besin ihtiyaçlarını karşılaması gerekir. Yetersiz beslenme (malnütrisyon) durumu; hastaların enerji kaybı yaşamasına, kas ve yağ yıkımı gerçekleşmesine neden olabilir.
Ancak kansere ya da kanser tedavisine bağlı olarak istemsiz kilo kaybı, mide bulantısı gibi durumlar yaşanabilir. Bu durumda hastaların günlük besin ihtiyaçlarını beslenme yoluyla almalarını güçleşebilir.
Böyle bir durumda diyetisyen veya doktor tavsiyesiyle tam destekli uzman beslenme ürünleri kullanılarak yeterli besin ögeleri alınabilir.