Kemoterapi, kanser hücrelerini yok etmek ya da bu hücrelerin kontrolsüz bir şekilde büyümesini engellemek için uygulanan tedavi türüdür. Antikanser ilaçlarla yapılan bu tedavi, tek başına olduğu gibi cerrahi işlemlerle veya radyoterapi yöntemiyle beraber de uygulanabilir.
Kemoterapi tedavisinin amacı ise kanserin türüne ve vücuttaki yayılma seviyesine göre değişkenlik gösterir. En önemli amacı hastalığı tedavi etmek olsa da kanser hücrelerinin çoğalmasını engellemek, hastalığa bağlı şikâyeteri azaltmak, hastalığın nüksetme riskini azaltmak gibi alt amaçları da bulunur.
Kemoterapi İlaçlarının Vücuda Etkisi
Kanser tedavi sürecinin önemli bir parçası olan kemoterapi ilaçlarının vücuda birtakım etkileri olur. Vücuttaki normal hücrelerin aksine kontrolsüz bir şekilde büyüyüp çoğalan kanser hücreleri, kemoterapi sayesinde kontrol altına alınmaya çalışılır. Kemoterapi ilaçları, kötü hücreleri yok edip büyümelerini engellerken normal hücreleri de etki altına alır. Dolayısıyla kemoterapi vücutta bazı yan etkilere yol açabilir. Normal hücreler üzerindeki bu etkiler geçici olsa da zaman zaman hastayı zorlayabilir. Kemoterapinin yan etkileri ise şunlardır:
-
Halsizlik
-
Bulantı ve kusma
-
Saç dökülmesi
-
Kan değerlerinin düşmesi
-
Ağız yaraları
-
İshal ve kabızlık
-
Cilt ve tırnakta koyulaşma, kızarıklık, kuruluk
Hasta, bu etkileri daha az hissetmek adına doktorların önerdiği noktalara dikkat etmelidir. Özellikle halsizliğin azaltılması ve hastanın daha zinde hissetmesi için beslenme çok önemli bir faktör olarak karşımıza çıkar. Kemoterapi sırasında doğru miktarda alınan besinler hastanın yaşam kalitesini artırmaya yardımcı olur.
Kanser Hastaları İçin Kemoterapi Alırken Beslenme Önerileri
Kemoterapi alan hastalar için genel olarak uygulanan birtakım beslenme önerileri vardır. Doktor ve beslenme uzmanı tarafından hazırlanan başarılı bir beslenme planı, hastalığın seyrine oldukça olumlu etki edebilir.
Kemoterapi gününde hafif yemeklerin yavaş yavaş yenmesi tavsiye edilir. Özellikle birkaç saatte bir küçük porsiyonlar halinde yenilen öğünler hastanın iyi hissetmesine yardımcı olabilir. Ayrıca kemoterapi günlerinde öğün atlamamak ve aşırı yağlı, baharatlı yiyecekler tüketmemek de hastanın zindelik hali için başarılı sonuçlar verebilir.
Kemoterapi almadan önce genellikle bazı yiyeceklerin yenmesi önerilir:
-
Sade ya da meyveli yoğurt
-
Taze meyve ve sebze
-
Haşlanmış yumurta
-
Tost ya da ısıtılmış simit
-
Tahıl ve süt ürünleri (Laktoz intoleransı olan kişiler soya ya da badem gibi bitkisel sütleri tercih edebilir.)
-
Tuzlu, az yağlı krakerler
Kanser hastaları, beslenme ipuçlarıyla ilgili detaylı bilgiye “Kanserde Beslenme Sürecinde Nelere Dikkat Edilmeli?” yazımızdan ulaşabilirler.
Kemoterapi Sonrası Beslenme Nasıl Olmalı?
Kemoterapi sonrasında bulantı ya da iştahsızlık olabileceği için bu noktada doğru beslenmek son derece önemlidir. Kemoterapi sonrasında hastanın beslenme şekli aşağıdaki gibi olabilir:
-
Gün boyunca küçük porsiyon atıştırmalıklar yenilebilir.
-
3 büyük öğün yerine 6 küçük öğün tüketilebilir.
-
Az yağlı, az baharatlı, yumuşak dokulu yiyecekler tercih edilebilir.
-
Dehidrasyonu önlemek adına sık sık sıvı alınmalı. Özellikle su içmek oldukça faydalı olur, ama meyve suları da tercih edilebilir.
-
Az tuzlu et suyunda pişirilmiş az yağlı çorbalar yenilebilir.
-
Bitki çayları içilebilir.
Kemoterapi tedavisi sürerken kilo kaybı ve halsizlik gibi sıkıntıları yaşamamak için doktora danışılması ve bir beslenme uzmanından yardım alınması gerekir. Bu sayede vücuda iyi gelecek besinler tüketilirken kemoterapinin yan etkileri olan bulantı ve iştahsızlıkla da uzman kontrolünde mücadele edilebilir.